Một năm trước, Turnitin đã tung ra công cụ phát hiện văn bản do AI viết, được huấn luyện trên kho bài luận khổng lồ của học sinh, sinh viên và văn bản do AI khác sinh ra. Kể từ đó, hơn 200 triệu bài luận đã được công cụ này “săm soi” kỹ càng, kết quả phần lớn do các bạn học sinh, sinh viên thực sự viết ra.

Tuy nhiên, công cụ này cũng phát hiện ra hơn 10% bài luận trong số đó được tạo ra nhờ sự giúp đỡ một phần hoặc hoàn toàn bởi AI. Cụ thể khoảng 11% các bài luận chứa các ngôn từ do AI tạo ra trong 20% nội dung của mình, thậm chí khoảng 3% các bài luận này có đến hơn 80% nội dung được viết hoàn toàn bởi AI. Turnitin cho biết, khả năng phát hiện sai của công cụ này chỉ ở mức chưa đến 1%.

Kể từ khi ChatGPT ra mắt đã làm dấy lên nỗi lo rằng các bài luận bằng tiếng Anh sẽ biến mất trong tương lai không xa. Chatbot nổi tiếng này có thể tổng hợp thông tin và đúc kết chúng chỉ trong nháy mắt dù không phải lúc nào cũng đúng.

AI tạo sinh đôi khi “ảo giác”, tự tạo ra sự thật và dẫn chứng từ các nguồn học thuật không tồn tại. Chatbot AI cũng từng bị bắt gặp đưa ra văn bản thiên vị về giới và chủng tộc. Dù có những khuyết điểm đó, nhiều chatbot AI vẫn được sinh viên sử dụng để nghiên cứu, lên ý tưởng và thậm chí làm “ghostwriter” – viết hộ bài luôn cho học sinh, sinh viên.

Giáo viên dĩ nhiên hiểu được điều này và muốn đảm bảo sinh viên sử dụng AI một cách công bằng và minh bạch. Nhưng điều đó đòi hỏi phải có cách chứng minh chính xác AI đã được sử dụng trong bài tập nào đó. Các giáo viên đã cố gắng tìm ra giải pháp của riêng mình để phát hiện AI trong văn bản, sử dụng các phương pháp thô sơ, chưa được thử nghiệm để thi hành quy tắc, khiến sinh viên không khỏi bối rối.

Phát hiện việc sử dụng AI không hề đơn giản như các bài đạo văn, bởi vì văn bản do AI tạo ra vẫn là văn bản gốc. Hơn nữa, cách sinh viên sử dụng AI có sự tinh tế; một số có thể yêu cầu chatbot viết hộ toàn bộ bài luận, trong khi số khác chỉ dùng các công cụ này như một người bạn để cùng hợp tác lên ý tưởng.

Không chỉ ChatGPT và các mô hình ngôn ngữ lớn khác làm đau đầu giáo viên. Các phần mềm xáo trộn từ ngữ – loại phần mềm AI khác có thể viết lại văn bản, có thể khiến việc phát hiện bài làm được sinh ra bởi AI trở nên kém rõ ràng hơn với giáo viên.

Theo Annie Chechitelli, giám đốc sản phẩm của Turnitin, công cụ phát hiện AI cũng đã được cập nhật để phát hiện các bài được viết lại bởi các dịch vụ như Grammarly, vốn đã được tích hợp AI tạo sinh. Khi ngày càng nhiều phần mềm quen thuộc bổ sung thành phần AI tạo sinh, ranh giới giữa những gì có thể và không thể do sinh viên viết ra càng trở nên mơ hồ.

Tuy nhiên, chính các công cụ phát hiện AI cũng có thể thiên vị. Người học tiếng Anh có thể dễ dàng gây ra nhầm lẫn – một nghiên cứu năm 2023 phát hiện tỷ lệ dương tính giả lên đến 61,3% khi đánh giá các bài thi TOEFL với 7 công cụ phát hiện AI khác nhau – dù nghiên cứu này không sử dụng công cụ Turnitin.

Công ty cho biết họ đã huấn luyện công cụ phát hiện của mình trên văn bản của người học tiếng Anh cũng như người bản xứ. Một nghiên cứu công bố vào tháng 10 vừa qua cho thấy Turnitin là một trong số 16 công cụ phát hiện ngôn ngữ AI chính xác nhất trong một bài kiểm tra gồm các bài luận đại học và bài viết do AI sinh ra.

Dù Chechitelli cho biết đa số khách hàng đã quyết định mua dịch vụ phát hiện AI sau một thời gian dùng thử miễn phí, nhưng rủi ro về dương tính giả và thiên vị đối với người học tiếng Anh đã khiến một số trường đại học tạm thời ngừng sử dụng các công cụ này. Đại học Montclair State ở New Jersey đã thông báo vào tháng 11 vừa qua rằng họ sẽ tạm dừng sử dụng công cụ phát hiện AI của Turnitin. Đại học Vanderbilt và Đại học Northwestern cũng đã làm điều tương tự vào mùa hè trước.

“Đây là một vấn đề khó. Tôi hiểu tại sao mọi người lại muốn có một công cụ,” Emily Isaacs, giám đốc điều hành Văn phòng Giảng dạy tại Montclair State, nói. Nhưng Isaacs cho biết trường đại học lo ngại về kết quả có thể bị thiên vị từ các công cụ phát hiện AI, cũng như thực tế là các công cụ không thể cung cấp xác nhận như chúng làm với đạo văn.

Hơn nữa, trường Montclair State không muốn cấm sử dụng AI hoàn toàn, vốn sẽ có một vị trí nào đó trong giáo dục. Với thời gian và sự tin tưởng nhiều hơn vào các công cụ, các chính sách có thể thay đổi. “Đây không phải là quyết định mãi mãi, đây là quyết định bây giờ,” Isaacs nói.